Mural – czy zasługuje na miano sztuki ?
Mural – sztuka społeczna, działanie obywatelskie, sztuka uliczna czy może sposób na debatę w miejscach publicznych? Czym właściwie jest mural, jakie są jego charakterystyczne cechy, jak jest traktowany w Polsce i co najważniejsze:
Co to jest mural?
Słownik języka PWN informuje, że mural to „wielkie malowidło wykonane bezpośrednio na ścianie budynku” – jest to jednak definicja podstawowa i niepełna. Murale to dziedzina sztuki, która cechuje się monumentalnością i jest to po prostu forma dekoracyjnego malarstwa ściennego. To właśnie dzięki artystom, którzy tworzą murale, szare miejskie ulice zamieniają się w miejsca wywołujące radość, smutek lub skłaniają do refleksji. Ta forma street art’u pozwala na wyrażanie nie tylko swojej kreatywności, ale od wieków służy jako publiczne manifestowanie ważnych dla społeczeństwa tematów.
Kiedy powstał mural?
Wiele osób kojarzy murale z nowoczesnością i czasami współczesnymi. Warto jednak wiedzieć, że pierwsze murale powstawały już w prehistorii i zostały najbardziej rozpowszechnione przez Rzymskich artystów.
Przykłady murali w Polsce
Polscy artyści specjalizujący się w street art są niezwykle utalentowaną grupą i potrafią wywołać dookoła swojej twórczości spore zamieszanie. Najlepszym tego przykładem jest mural popularnej artystki, liderki zespołu Maanam – mural Kora znajduje się na tyłach Pałacu Branickich przy ul. Nowy Świat 18/20. Został on stworzony w ramach akcji „Kobiety na mury” i jest on zaprojektowany tak, aby liście z drzewa obok muralu tworzyły włosy dla Kory, które będą różne w zależności od pory roku. To przykład muralu, który w sposób kreatywny wykorzystuje przestrzeń miejską.
Kolejnym wybitnym przykładem muralu, który stał się niezwykle popularnym muralem w Polsce jest mural dla medyków w Gdańsku nad ul. Siennnicką. Malowidło ścienne powstało w hołdzie dla lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych i innych pracowników służby zdrowia, którzy walczą o nasze zdrowie.
Mural, który powstał w jednej z dzielnic Paryża
Nie tylko polscy artyści street art’u wyróżniają się ze swoją twórczością. Chyba najbardziej popularnym muralem na świecie, jest mural „Confessions of a Red Jester”, inspirowany „Stańczykiem” Jana Matejki, który można oglądać na rue de Montmorency w Marais, zabytkowej dzielnicy Paryża. To wielkoformatowe malowidło ścienne jest sposobem na zarabianie. Mural ten stał się punktem charakterystycznym w stolicy Francji, a dzięki umieszczonemu na nim kodowi QR, każdy może przekazać datek dla artysty. Czy w związku z tym taki mural nadal możemy nazwać sztuką, czy jest to już raczej forma pracy skoncentrowanej wyłącznie na zarobku? Skoro ludzie ofiarują swoje wsparcie w postaci datków na rozwój artystyczny autora muralu, to najwyraźniej taka forma nie budzi żadnych kontrowersji.
Czy mural zasługuje na miano sztuki?
W naszej interpretacji jak najbardziej mural zasługuje na miano sztuki. W końcu sama sztuka to dziedzina działalności artystycznej, która charakteryzuje się wartościami estetycznymi i wymaga talentu oraz specjalnych umiejętności twórcy. Nie mamy zatem wątpliwości, że kolorowe malowidła ścienne, które wywołują w nas skrajne emocje są doskonałym przykładem sztuki społecznej, wychodzącej na ulice i wspierającej działania publiczne.
